علمی

سفر به قعر زمان

ایا رویای سفر به اعماق زمان با جیمز وب محقق میشود؟

سفر به قعر زمان:

وقتیکه در علم ترمودینامیک اصل بقا انرژی کشف شد،زمزمه های سفر در زمان بر سر زبانها افتاد. به اینصورت که حالا که طبق این اصل،انرژی از بین نمیرود بلکه فقط از شکلی به شکل دیگر تبدیل میشود پس باید بتوان ماشینی ساخت که قادر به بازتبدیل انرژی ها بشکل اولیه باشد.مثلا اصوات یا تصاویر انسانهای قبلی را که اکنون نیستند وشاید سالها بلکه قرنها پیش رخت بر بسته اند رابازیابی کرد.مثلا جنگها را از نزیک دید .یا شاهد اوج و حضیض تمدنهای گذشته بود.به باغ آکادمی یونان باستان رفت و چندی سر کلاس افلاطون شرکت کرد. بهشت شداد را ملاحظه و با موسی و عصایش یا عیسی و دم مسیحائیش آشنایی نزدیک پیدا کرد.شاهد لشکرکشی ها و کشورگشایی های نادر بود.یاداستان شکست ناپلئون در واترلو را از زبان خودش شنید و ….

ساخت ماشین زمان رویایی بیش نبود!

 

دیری نپائید که با پیدایش نظریه نسبیت این رویا پردازی بشر نقش بر آب شد. بدو دلیل:
اول اینکه:
درست است که اَشکال انرژی به هم تبدیل میشوند ولی در این تبدیل و تحولها، بخش قابل توجهی به انرژی حرارتی تبدیل میگردد.تفکیک و جداسازی آن و بازیافتش اگر نگوئیم نشدنی ست ولی لااقل تا الان کار ساده و آسانی نیست.
دوم اینکه:
برای ساخت چنین ماشینی ،نیاز داریم که سرعتش مساوی سرعت نور یا نزدیک به آن باشد. تا بتواند زمان را در نوردیده و به اعماق آن نفوذ کند. از وقایع دوردستها اطلاع حاصل نماید.براساس نظریه نسبیت انشتین اینهم ناشدنی ست .چرا که در اینصورت جِرم آن ماشین باید جِرم فوتون یا کمتر باشد.

آزمایشگاه سِرِن

میدانیم فعلا حداکثر پیشرفتی که بشر در این زمینه کرده توانسته توسط آزمایشگاه سِرِن سوئیس و بکمک شتابدهنده های آن، ذرات را تا نزدیکی سرعت نور، آنهم در زمان و مسافت محدود شتاب دهد.بنابراین تا تکمیل کار، فاصله زیادی وجود دارد.لذا پروژه ساخت ماشین زمان به فراموشی سپرده شد.

جیمز وب و ماشین زمان

با استارت پروژه جیمز وب نزدیک به سه دهه پیش و پرتاب موفقیت آمیز فضاپیمای حامل این چشم تیزین و ریزبین که در تاریخ ۲۵دسامبر 2021(چهارم دیماه 1400)رقم خورد بار دیگر کورسویی بر تاریکخانه تخیلات همیشگی بشر تابیدن گرفت. شوق تحقق چنین رویایی که ذهن بشر را از گذشته خود آگاه سازد نقل محافل شده است.اما چطور؟.
برای پاسخ به این پرسش نخست توصیه میکنم که در اینجا با جیمز وب آشنا شوید. سپس ادامه مطلب را در همین صفحه پیگیری نمائید.

سفر به قعر زمان

فاصله زمین تا خورشید ۱۵۰میلیون کیلومتر است و سرعت نور ۳۰۰هزار کیلومتر بر ثانیه.معنی این جمله این است که نوری که همین الان از خورشید ساطع شده است ،هشت دقیقه وبیست ثانیه بعد به چشم ما میرسد.بعبارتی نوری که آلان میبینیم هشت دقیقه و بیست ثانیه قبل از خورشید به سمت ما پرتاب شده است.خوب اگر فرض کنیم همین الان خورشید به هردلیلی فنا شود و از بین برود واز کهکشان محو گردد یعنی ما تا هشت دقیقه و بیست ثانیه بعدش قادریم خورشید را ببینیم.جالب نیست؟.

تولد ومرگ هزاران ستاره وسیاره در آنِ واحد

 البته نیازی به یادآوری نمیبینم که نابودی خورشید یعنی نابودی منظومه شمسی منجمله زمین.لذا مثال خورشید را میتوان از نگاه ناظری که خارج از این منظومه وقایع را مینگرد ارزیابی کرد .کیهان شناسان و فیزیکدانان معتقدند در آنِ واحد، هزاران ستاره و سیاره در حال نابودی ست. همین تعداد بیشتر یا کمتر در حال تولدند!. یعنی اینکه پس ما خواهیم توانست ستاره هایی که دقایقی قبل،ساعاتی پیش،ماه گذشته،سال یا سالیان ماضی از بین رفته اند را ببینیم منتهی نه با چشم خودمان که با جیمز وب.اماچطور!.

ویژگیهای عدسی چشم انسان در مقایسه با هابل وجیمزوب

قطر عدسی چشم ما دو ونیم سانتی متر است. ما بکمک چشم خود در روی زمین میتوانیم حداکثر ۵۰۰۰ ستاره یا سیاره را در آسمان ببینیم.در سال ۱۹۹۰ تلسکوپی بنام هابل ساخته شد و به فاصله ۵۰۷ کیلومتری زمین در مدار قرار گرفت. چشمش را که عدسی آن دو و نیم متر است به فضا دوخت.هابل قادر است صدها هزار ستاره و سیاره را رصد کند منتهی آنهایی که نور و گرما ساطع میکنند.عکسهایی که ابتدائا هابل به زمین میفرستاد تار و نامفهوم بود. بعدها فضانوردانی برای تعمیرات آن اعزام و مشکل را رفع کردند.

اعجوبه ایی بنام جیمز وب

جیمز وب اعجوبه دیگری ست.همانطوریکه با جیمز وب در اینجا اَشنا شدید این تلسکوپ قرار است بفاصله حدودا یک و نیم میلیون کیلومتری زمین مستقر شود.(مقایسه بکنید با مدار استقرار هابل که ۵۰۷ کیلومتری زمین است).قطر عدسی آن شش متر است.(مقایسه بکنید با قطر عدسی هابل که دو و نیم متر یا چشم انسان که فقط دو و نیم سانتی متر است).

چشم تیزبین جیمز وب

جمیز وب با این چشمش قادر است ستارگانی که سالیان پیش، بسیار بسیار پیش، از بین رفته اند را ببیند.بدلیل انبساط هستی،نور ستارگانی که در ابتدای شکل گیری جهان تشکیل شده اند به طول موج قرمز نزدیک شده است.این نور بسیار ضعیف، تقریبا محو شده است. جیمز وب قادر است همان نور ضعیف را دریافت و شناسایی کند . از آنها عکس و فیلم بگیرد.برای ما ارسال کند.این چشم کیهان قادر است همه اجرام خارج از مدار مریخ از جمله سیارکها،دنباله دارها،سیارات واقمار آنها را رصد کند.بدلیل داشتن سپر محافظ ولی قادربه دیدن زمین وماه و خورشید وزهره وعطارد نیست.

شعاع دید جیمز وب

جیمز وب قادر است سیزده و نیم میلیارد سال عقب برود. از اولین لحظات تشکیل کیهان که سیصدمیلیون سال بعد از بیگ بنگ بوده است را عکس و فیلم بگیرد.این یعنی یک پُل به گذشته و سفر به اعماق زمان . یعنی پیدا کردن پاسخ بسیاری از سوالات بی جواب.این یعنی یک تونل زمان واقعی.

جیمز وب و جستجوی حیات

مهیج ترین کاری که جیمز وب انجام میدهدجستجوی حیات در کُرات دیگر  است.گفتیم که هابل امکان گرفتن عکس واطلاعات از کُراتی را دارد که دارای نور وحرارت هستند ولی جیمز وب قادر است حتی از کُرات سرد و دارای شرایط آب وهوایی مثل زمین هم اطلاعات بگیرد. چون سیستم کسب اطلاعات جیمز وب عکسبرداری مادون قرمز(فروسرخ) است.به این ترتیب جیمزوب میتواند  به انسان کمک کند تا احیانا دوستان خود در سایراجرام آسمانی را شناسایی کند.

سفر به قعر زمان

در مشخصات جیمز وب ملاحظه کردید که مساحت آن به اندازه یک زمین تنیس و به بلندی یک ساختمان سه طبقه است.این غول فوق تصور،مثل چمدانی ست به وزن 7 تن که به روش اوریگامی (تای منظم هندسی)بسته شده است. تا راحتتر در دماغه موشک اریان 5 برای پرتاب به مدار، جاسازی شود.اکنون که این پرتاب با موفقیت انجام شده میرود تا به خانه خود که همان فاصله یک و نیم میلیون کیلومتری زمین است در جایی امن فارغ از آزار اذیت جاذبه زمین وخورشید وماه وکرات دیگر مستقر شود(L2 در تصویر زیر).از لحظه پرتاب تا شش ماه بعدش که جیمز وب در خانه خود مستقر میشود این چمدان آرام آرام و لایه به لایه باز میشود.این کار توسط ۱۴۴ مکانیزم انجام میشود.

عمرجیمز وب

دانشمندان عمر جیمز وب را در ابتدا ده سال تخمین زده بودند.با توجه به دقت موشک اریان 5 در بمدار قرار دادن این تلسکوپ و صرفه جویی هایی که در سوخت شده اکنون با توجه به برآوردهای انجام شده ، امیدوارند عمر این تلسکوپ تا بیست سال افزایش یابد.

L2 خانه ابدی جیمز وب است.در این نقطه برآیند نیروهای جاذبه خورشید وزمین وماه ودیگر ستارگان وسیارات صفر و تلسکوپ میتواند با آرامش به فعالیت خود بپردازد.فاصله خانه جیمز وب تا زمین یک میلیون و پانصد هزار کیلومتر است.

در رابطه با هابل مشاهده کردیم که در صورت بروز خرابی امکان اعزام فضانورد به فضا و انجام تعمیرات لازم ، میسر بود. ولی در مورد جیمز وب تا توجه به بُعد مسافتش،این امر محقق شدنی نیست.

وقفه در پرتاب جیمزوب

علتِ چندین نوبت وقفه در پرتاب جیمیز وب انجام تستهای فراوان بوده است. بطوریکه ضریب خطای مکانیزمهای عملگر صفر شوند.چون در غیر اینصورت چنانچه حتی بخش کوچکی از این مجموعه خراب شود و بدرستی کار نکند به معنای هدر رفتن زحمات سی ساله ده هزار نفر نیروی انسانی متخصص و ذیمدخل در این پروژه ده میلیارد دلاری ست.در کنار همه این تمهیدات در عین حال یکی از این مکانیزمهای ۱۴۴گانه جیمز وب بعنوان پشتیبان تعمیراتی در نظر گرفته شده است. تا بتواند برخی از اشکالات را درجا رفع نماید.

انتظار شیرین

اکنون بشر بیصبرانه در عین حال در هاله ایی از بیم و امید منتظر شش ماه آینده است.انتظار برای اینکه جیمز وب کار خود را آغاز و بشر را به قعر رویاهای خود به مسافرت ببرد. حتما سفر به قعر زمان بسی مهیج،شیرین،دلچسب خواهد بود.

آقای جیمز وب رئیس ناسا در فاصله سالهای 1960 تا 1968 که در آن زمان ناسا مجری پرژه آپولو و پیاده کردن انسان بر سطح ماه بوده است.به پاس خدمات ایشان این تلسکوپ بنام ایشان نامگذاری شد.

پارس گیلدا

سفر به قعر زمان

مطالب بیشتر

نمایش بیشتر

مدیر سایت

من همان دم که وضو ساختم از چشمه عشق / چار تکبیر زدم یکسره بر هر چه که هست..! "حافظ" ......؛ نام و نام خانوادگی:حسین شعبانی مژدهی ؛ شغل: آزاد؛ تحصیلات: لیسانس در مهندسی؛ متاهل و پدر ؛ علاقمند به طبیعت گردی و کوهنوردی و عکاسی ومستندکردن تجارب نزدیک به هفت دهه پیمایش در این محنتگه خاکی..

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا