روز سعدی:
در فرهنگ و ادبیات هزار ساله اخیرایران ،اسامی شعرا و عرفای زیادی وجود دارد.بدون شک سعدی در زمره یکی از انگشت شماران آنهاست.گفتمان اخلاقی وتربیتی سعدی واندرزهاوپندها و مهمتر،مکتوب نمودن اندیشه ها و تجارب گرانقدر و شیوه نگارش او منحصر بفرد است.نگارشی که خواننده را ناخودآگاه بدنبال خود میکشد تا پیام خود را به نحو احسن و اکمل به خواننده منتقل نماید.این تنها بخشی از نکات بارز در کارهای این متفکر بزرگ است.
طبقه بندی گفتمان و بیان آنها به شیوه نظم ونثر واز همه مهمتر تاکید اکید او روی مواردی که طی سالیان سال حتی تا حال حاضر و شاید آینده هم از معضلات فرهنگی و اخلاقی و تربیتی آحاد جامعه باشد،نشان از عمق اندیشه این متفکر عالیمقام دارد.اندیشه ایی که برخاسته از آگاهی هایی بوده که این متفکر در هشتصد سال قبل به آن دست یافته بود و بدیگران ونسلهای بعد از خود منتقل نموده است.
ویژگیهای منحصر بفرد
بغیر از موارد فوق از دیگر ویژگیهای او که وی را از دیگر شعرا و نویسندگان متمایز میسازد این است که همواره از مدح و ثنای حکام وقت که اخلاق غالب شاعران ودرباریان وقت بوده بنحو زیرکانه ایی طفره میرفته بلکه بلعکس همواره با نصایح و پندها واندرزها سعی به آموختن روشهای صحیح حکمرانی به حاکمان داشته است.به همین خاطر است که آنچه که سعدی آموخته ناشی از دسترنج خودش بوده نه پشتوانه مالی حکام و دربار که حتی تا مرحله بردگی و عملگی نیز او را کشانده است.
بزرگترین آموزگار سعدی روزگار ودرس گرانبهای آن بوده که ایشان را به زوایای فرهنگی مردمان ایران و منطقه به اشراف رسانیده بطوریکه او توانسته این تجارب گرانسنگ را به لطایف الحیل و به تناسب فرهنگ زمانه و آگاهی مخاطبان بطور مستقیم یا استعاره و کنایه واشاره و…به مخاطبانش منتقل نماید.
مهندسی جملات و کلمات ونحوه چینش آنها در کنار هم توسط سعدی چنان بنایی از فرهنگ و ادب ایران ساخته که معماری آن ونیز استحکام بنایش برغم سپری شدن هشتصد سال از آن ایام همچنان استوار و پابرجا و جذاب است و روز بروز ، نیاز نسلها به آن بیشتر احساس میشود.نام او و بوستان و گلستان حکمت او جاودان باد.
ای که پنجاه رفت و در خوابی!
سعدی هشتاد و اندی سال زیسته است. شگفت اینکه آثار ماندگار ادبی خود همچون بوستان و گلستانش را آنگونه که خود گفته در نیمه دوم عمر بابرکتش خلق کرده است.این موضوع برای ما که این دوره از زندگی خود را معمولا دوره فترت و کهولت و بازنشستگی و استراحت تلقی میکنیم باید مبنای درس و عبرتی باشد که اگر اهل اراده و عمل باشیم برای شروع هیچوقت دیر نیست.
سعدی استاد سخن
سعدی در آثار ونوشته های خود آنقدر بلیغ و استادانه عمل کرده که برخلاف آثار دیگر متفکران ونویسندگان و شعرا،آثار ونوشته های او کمتر به تصحیح نیاز پیدا میکند.اگرهم چنانچه کسی مبادرت به آن کند در متن تصحیح شده آنقدر شبهات پیدا میشود که طشت رسوائیش به صدا درآمده و از کرده اش پشیمان میشود.برای همین است که در طول زمان،آثار این استاد مسلم سخن از گزند دستبردها مصون ومحفوظ مانده است.البته در سالهای اخیر مواردی از اشعار و پندها و اندرزها و نصایح موجود در آثار سعدی از آنجائیکه به مذاق برخیها سازگار نبود،مورد هجمه پیدا و پنهان قرار گرفت. ولی خیلی زود این دستبردهای ناشیانه برملا شد.
از جمله مواردی که میتوان به آن اشاره کرد و از باب تلطیف این نوشتار،بعنوان حسن ختام ذکر میگردد اقدام چندین سال قبل استقبال کنندگان از یکی از مسئولان در سعدیه شیراز بود.آنها با این بیت از شعر معروف سعدی از او استقبال کردند.
بخت باز آید از آن در که یکی چون تو در آید
روی زیبای تو دیدن درِ دولت بگشاید.
همه میدانیم که اصل شعر به اینگونه است:
بخت باز آید از آن در که یکی چون تو در آید
روی میمون تو دیدن درِ دولت بگشاید.
میمون=خجسته و مبارک
روز سعدی