گوناگون

یک ماه و دو شب یلدا

خواجوی کرمانی و یک ماه با دوشب یلدا...!

یک ماه و دو شب یلدا:

هست در سال شبی ایام را یلدا و لیک
کس نشان ندهد که ماهی را دو شب یلدا بود!.

از ظرافتهای ادییات فارسی اشارات و کنایات وتشبیهات است.مخصوصا این صنع ظریف در اثار شاعران و نویسندگان قرن شش وهفت وهشت هجری قمری بوفور یافت میشود.اشعار حافظ که در این ایام(یلدا)خواهان فراوان دارد سرشار از این صنعت شعری ست.سعدی که استادسخن است از این ابزار،فراوان برای ارتقا بلاغت سخنش چه در نظم و چه در نثر سود برده است.سخنی که اگر بطور مستقیم ادا شود حلاوت وشیرینی چندانی ندارد ولی وقتی مزین به کنایه و اشاره وتشبیه شود تا عمق دل و دیده نفوذ میکند و به جان مینشیند.

گُل نسبتی ندارد با روی دلفریبت،تو در میان گُلها چون گُل میان خاری!.کافیست همین یک بیت را قرار باشد با زبان محاوره معمولی به مخاطب منتقل کنید.معنایش عامیانه و به مثابه تعارفات روزمره تلقی میگردد.وقتی همین را با زبان اشاره وکنایه و مخصوصا باوزن شعر بیان کنید چون مخاطب برای یافتن مفهومش به ذهنش رجوع و از قوه تفکر و تخیلش استفاده میکند تا معنایش را استخراج کند وقتی به آن دست می یابد،بسیار شیرین وشیوا میشود.

یک ماه و دو شب یلدا..!

از جمله این شعرا که گویا غزلیات حافظ متاثر از او میباشد،خواجوی کرمانی است .عارف وشاعری،زاده کرمان ،متوفی در شیراز.شعری سروده در رابطه با یلدا به شرحی که ابتدائا گفته شد.در قرون گذشته که وسایل آرایش وپیرایش مثل امروز رونق نداشته و اصولا به این حجم،مورد استفاده قرار نمیگرفت،زنان ودختران مخصوصا ساکنین شرق والبته فلات ایران دارای گیسوان مشکی بلندی بوده اند که آنرا از فرق سر به دو نیم تقسیم کرده و در دو طرف صورت می افشاندند.

یک ماه و دو شب یلدا

در بیت بالا شاعر، صورت معشوقه را به ماه تشبیه کرده و هر کدام از دسته گیسوان مشکی بلند را که در دو طرف صورت افشانده شده اند به شب یلدا توصیف نموده است.بطوریکه سیاهی گیسوان به تیرگی شب و بلندی آن به بلندای شب یلدا کنایه میزند.با این تعریف حالا یکبار دیگر شعر بالا را بخوانید و به میزان ضریب نفوذ کلمات  ومعجزه تاثیر گذاری جملات بکمک صنایع ادبی تامل فرمائید.یلدایتان رویایی

پارس گیلدا

یک ماه و دو شب یلدا

مطالب بیشتر

نمایش بیشتر

مدیر سایت

من همان دم که وضو ساختم از چشمه عشق / چار تکبیر زدم یکسره بر هر چه که هست..! "حافظ" ......؛ نام و نام خانوادگی:حسین شعبانی مژدهی ؛ شغل: آزاد؛ تحصیلات: لیسانس در مهندسی؛ متاهل ، پدر و پدربزرگ ؛ علاقمند به طبیعت گردی و کوهنوردی و عکاسی ومستندکردن تجارب نزدیک به هفت دهه پیمایش در این محنتگه خاکی..

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا