چشم کیهان:
بالاخره بعد از سه دهه برنامه ریزی،طراحی،تلاش مستمر،مطالعه و تحقیق ویک دهه تاخیر در اجرای برنامه با صرف هزینه ایی نزدیک به ده میلیارد دلار وبکمک ده هزار نفر نیروی متخصص و…یکی از بزرگترین رویاپردازیهای بشر رقم خورد.
تلسکوپ جیمز وب در تاریخ 25 دسامبر 2021(چهارم دیماه 1400)به فضا پرتاب شد تا چشم تیزبین بشر شود.بتوانداین جهان نامتناهی را از سیصد میلیون سال بعد از بیگ بنگ ( انفجار بزرگ )کشف کند.جزئیات آنرا به اطلاع بشر برساند.جهان علم و اخترشناسی مشتاقانه در انتظار بازشدن این چشم تیزبین وریزبین است که قرار است به فراسوها نظر افکند واز نخستین لحظات تشکیل ستاره ها و سیاره ها ما را مطلع سازد.
ساخت تلسکوپ و مشخصات آن
این تلسکوپ مشترکا بکمک آژانسهای فضایی امریکا و اروپا ساخته شده است .آئینه آن به مساحت 25 مترمربع و از جنس فلز بریلیوم است.جهت تامین دریافت حداکثر روی این آئینه لایه ایی بسیار نازک از طلا به روش تبخیری رسوب داده شده است.وزن کل طلای رسوب داده شده 48 گرم است.این آئینه قادر است تا 98درصد نوری که توسط ستارگان آسمان ساطع میشود را دریافت و بازتاب دهد.بدین ترتیب امکان دیدن مولکولها در سیارات دیگر ممکن میگردد.این تلسکوپ به بزرگی یک زمین تنیس است. بلندی آن نیز معادل یک ساختمان سه طبقه میباشد.قطرآن شش متر است که سه برابر اندازه تلسکوپ هابل است.جیمز وب پنجمین تلسکوپی هست که تاکنون توسط بشر برای کیهان شناسی به خدمت گرفته میشود.
قدرت دوربینهای مادون قرمز این تلسکوپ بگونه ایی ست که قادر است از روی زمین دمای بدن یک زنبور عسل را روی کره ماه براحتی اندازه گیری نماید.نکته قابل ذکر اینکه چشمهای این تلسکوپ حالا حالاها باز نمیشود.در مرحله اول 29 روز زمان میبرد تا به فاصله یک و نیم میلیون کیلومتری زمین یعنی تقریبا چهاربرابر فاصله زمین تا ماه در مدار طراحی شده خود قرار بگیرد.نقطه ایی که این تلسکوپ در آن مستقر میشود به نقطه لاگرانژی دو از گرانش زمین و خورشید گفته میشود.در این نقطه جاذبه زمین و خورشید و ستارگان مجاور بگونه ایی با هم تقابل میکنند که برآیند آنها صفر است.در چنین نقطه ایی جیمز وب برای ماندن در فضا نیاز به نیروی محرکه دیگری ندارد.
زمان وحشت
این زمان 29 روز را دانشمندان ناسا زمان وحشت نام نهاده اند.در این مدت،استپ پروگرام(برنامه های نرم افزاری مرحله ایی)جیمز وب باید 144 ساب روتین(برنامه های فرعی)را اجرا کند که هر کدام از این برنامه های فرعی مسئولیت بکارانداختن یک مکانیزم را بر عهده دارند.بعد از طی این زمان وحشت که پُراسترسترین دوران کاری دانشمندان ذیربط در ناساست،ایا کار تمام شده است؟خیر!.بعد از طی این مرحله، مرحله باز شدن تدریجی چشمهای جیمز وب است که آن مرحله خودش شش ماه زمان نیاز دارد.
اهداف پروژه
از مهمترین اهداف این پروژه نگاه دقیقتر به کیهانی ست که حدودا سیصد میلیون سال بعد از بیگ بنگ شکل گرفته وتقریبا آغاز تاریخچه کیهان وآغاز حرکت اولین فوتونها و شکل گیری سایر کهکشانهاست.هدف دیگر این پروژه رصد و کشف سیاراتی ست که از طریق نوربازتاب شده آنها،امکان میزبانی حیات در آنها مشخص میشود.
علت نامگذاری این تلسکوپ به جیمز وب به پاس خدمات جیمز وب رئیس ناسا در زمان اجرای پروژه آپولو وفرود انسان در ماه میباشد.
چشم کیهان