کالبد شکافی چهار انقلاب:
این کتاب نوشته کرین برینتون آمریکایی متولد م۱۸۹۸ است.او فارغ التحصیل رشته تاریخ از دانشگاه هاروارد و نیز استاد همین دانشگاه تا پایان عمر ۷۰ ساله خود بوده است.
کتاب،توسط محسن ثلاثی ترجمه و چاپ اول آن به سال( هجری)۱۳۶۲ برمی گردد.سومین چاپ کتاب در ۵۰۰۰نسخه در سال۱۳۶۳اتفاق افتاد.همان زمان یک نسخه ازهمین چاپ را تهیه و خواندم.
محتوای کتاب همانگونه که از نامش پیداست کنکاش پیرامون دلایل وقوع چهار انقلاب انگلستان،فرانسه،آمریکا و روسیه است.بررسی وقایع واتفاقات جوامع انقلاب زده وتجزیه وتحلیل چگونگی بروز آنها وعلت العلل وقایع،نویسنده را به این نتیجه می رساند که اگرچه نمیتوان برای هیچیک از انقلاب ها،نقطه آغازینی مشخص نمود ونیزلحظه دقیق وقوع انقلاب ها را پیشبینی کرد ولی همه آنهافصول مشترکی دارند که تحلیلگران را به این یقین می رساندکه وقوع انقلاب در جوامعی که به چنین نقاط عطفی برسند حتمی ست و راهی جهت سقط آن وجود ندارد.اگرچه بار اول این کتاب را به دقت خوانده وزیرمطالب قابل توجهش با مداد خط کشيده بودم ولی گذشت زمان سبب مهاجرت بسیاری ازمطالبش ازخاطرم شد.مطالعه اش حوصله وتمرکز می خواهد.
مناسبت دوباره خوانی این کتاب
همزمان بافرارسیدن زمستان وبهمن ش و بعدازچهل سال تصمیم به مطالعه مجددآن گرفتم.بنظرم مطالعه این کتاب وکتابهایی نظیر این،اکنون ودراین سالها،به این سوال بنیادین وتکراری نسل نودرجامعه ما براحتی پاسخ می‌دهد که چرادرجوامعی که رو به رشدندورفاه نسبی درحال فراگیرشدن است،انقلاب رخ می‌دهدو شرایط جدیدازگذشته بدتر می‌شود.خواننده براحتی می‌تواند پاسخ این پرسش رادرفصول مشترک رفتاراکثر حاکمان چنین جوامعی نظیرخود بزرگ پنداری،خودکامگی،طرد مردم،طرد نخبگان ودلسوزان،فسادروزافزون نزدیکان وهواداران،فزونی شکاف طبقاتی،افزایش روزافزون نارضایتی ها حتی دربین خودیهاوموارد مشابه پیدا کند.
انحراف انقلاب ها!
نکته جالبی که بامطالعه این کتاب عاید خواننده می‌شود ونویسنده اندیشمند آن یک قرن قبل ودر اوان تدریس و تحقیقش در بزرگترین دانشگاه دنیا به آن دست یافت این است که همه انقلاب‌هااز اهداف اولیه وبنیادین خود میل به انحراف دارند.همانگونه که درجامعه آماده انقلاب به هیچ وجه نمیتوان جلوی وقوع آنرا گرفت،امکان جلوگیری از انحراف انقلابها نیزعملاغیرممکن است ولی اگر جامعه در شرف انقلاب هرچه بیشتر بر بستر آگاهی توده ها بامحوریت منافع ملی وعقلانیت رهبران انقلاب حرکت کند،به همان نسبت میزان انحراف انقلابها کمتروراه برون رفت از بن بست هاوفرونشاندن غلیان احساسات خانمان برانداز انقلابی‌گری که معمولا بعدازوقوع انقلابها برجوامع حاکم می‌شود،سریعتر وسهل الحصولتر است.
نگهداری انقلاب سختتر است!
حُسن ختام اینکه نگهداری انقلاب از وقوعش سخت‌ترودشوارتر است وآن هم فقط و فقط با ارتقا روزافزون آگاهی‌های عمومی مقدوراست لذاجوامعی که چنین آمادگی درآنها موجود نباشد،براحتی انقلابشان به بیراهه سوق داده خواهد شد…
کالبد شکافی چهار انقلاب
