اصول گزارش نویسی

اصول گزارش نویسی:

درمباحث تئوریک سیستمهای ارزیابی و تضمین کیفیت یک اصل بنیادین وجود دارد با این عنوان:
چیزی که نوشته نشود وجود ندارد!.

در واقع،کیفیت و اصالت گفتار وانجام کارهابه سند و مدرک معتبر است.وقتی که مطلبی مستند نوشته شود میتواند مرجع ایی برای دیگران واقع شود و به آن در کارهای خود استناد نمایند.برعکس هر چیری که مکتوب نگردد بصرف ادعا  و گفتار،قابل استناد نبوده و معتبر نیست.

چرا بایدگزارش بنویسیم؟

یکی از نقاط ضعف ما در زندگی فردی و اجتماعی عدم علاقه به نگارش تجارب و وقایعی ست که با زحمات فراوان وبا صرف هزینه گزاف بدست آمده است.بدلیل عدم ثبت و ضبط این تجارب این احتمال وجود دارد که بعدها،یافته ها از ذهن پریده و اثری از آن در جایی باقی نماند وافراد دیگر و دیگرنسلها،مجبور به تکرار همان تجربه با هزینه بالا و شاید هم بیشتر باشند.

گزارش نویسی یک انتقال تجربه است که میتواند از تحمیل هزینه های گزاف بر مجریان کارها و امور جلوگیری کند.

عدم علاقه ما ایرانی ها به نوشتن اصولی و درست و بیطرفانه حوادث و وقایع و عدم به رشته تحریر درآوردن تجارب،سبقه تاریخی دارد و منحصر به دیروز وامروز نیست.

اصول گزارش نویسی

اگر از تاریخ کهن سرزمینمان چیزی اکنون در دست داریم غالبا همانی ست که مورخین دیگر کشورها مخصوصا یونانی ها در مورد ما نگاشته اند. و حتما آنان نیز،سلایق و علایق خود را در آن لحاظ نموده اند.

وقتیکه ما تصمیم میگیریم مطلبی را بر زبان جاری سازیم شاید زیاد به سندیت و چند و چون مطلب نمی اندیشیم ولی وقتی قرار باشد همان مطلب را روی کاغذ بنویسیم وضع کاملا متفاوت است. بلکه وسواس داریم و سعی میکنیم  این انتقال مطلب از ذهن به کاغذ بگونه ایی مستدل،منطقی،مستند و خدشه ناپذیر باشد.

گزارش باید بتواندبخش اعظم سوالات خواننده را پاسخ بگوید . از همه مهمتر محتوای تولید شده،محصول تراوشات ذهنی وتجربه ماست. انتظار داریم خواننده  ازخواندن آن احساس خستگی نکند.با علاقه وشعف ،خط به خط گزارش را تعقیب نماید.

گزارش چیست؟

در تعریف گزارش آمده است انتقال اطلاعات و یافته ها به مخاطب.این انتقال میتواند گفتاری،نوشتاری یا تصویری و…باشد.قطعا مخاطب متقاضی گزارش،از آن اطلاعات بی اطلاع یا کم اطلاع است.لذا گزارش باید به افزایش اطلاعات مخاطب کمک کند.بدیهی ست یافته ها واطلاعات میتواند هر مطلبی باشد که مورد نظر وعلاقه مخاطب است . مخاطب میتواند از رئیس مربوطه در اداره باشد تا هر خواننده دیگری که بدنبال مطلبی پیرامون موضوعی خاص است.

چهارچوبهای یک گزارش

برای اینکه این انتقال با حداکثر کیفیت صورت پذیرد طبعا چهارچوب هایی  باید مراعات گردد بطوریکه نظر اقناعی مخاطب فراهم گردد.یک گزارش خوب گزارشی ست که  اطلاعات مخاطب در باب موضوع پس از مطالعه آن  افزایش یابد یا تصحیح شود.

اصول گزارش نویسی

یک سری از این این چهار چوبها کلی ست.فرقی نمیکند که گزارش چی و در مورد کدام مطلب است. یک سری دیگر اختصاصی و در واقع مختص موضوع خاصی ست که گزارش برای آن تهیه میشود.رعایت نکات دستوری،املایی،انشایی و نیز مواردی مثل تاریخ گذاری ،شماره گذاری،نام تهیه کننده گزارش،ذکر منابع و مراجع در صورت وجودو…از جمله موارد مشترکی ست که در همه گزارشات باید مراعات گردد.

گزارشات شفاهی یا تصویری بکمک رسانه های اجتماعی که این روزها رایج شده هر کدام کاربرد و حوزه عمل خودش را دارد. اینجا تمرکز ما بیشتر روی گزارشهای نوشتاری ست که هم سندیتش بیشتر و نیز استفاده اش فراگیرتر است.

اصول گزارش نویسی

چهارچوبهای کلی یک گزارش نوشتاری

الف:موضوع
اینکه در چند کلمه توضیح داده شود گزارش در مورد چی هست.

ب:تاریخ و نیز نام تهیه کننده

د:مقدمه کوتاه

مقدمه یک گزارش در وقع ویترین مطلب ما هست.باید کوتاه،شفاف،جذاب باشد بطوریکه خواننده را راغب نماید که با علاقه و تا انتها،بقیه موارد گزارش را نیز مطالعه نماید.این بخش از گزارش ، خلاصه شرح مسئله و مطلب گزارش است.

ه:شرح جامع مطلب
در این بخش ، مطلب گزارش باید بخوبی شرح داده شود.موارد جدید و نو ارائه گردد.از ذکر موارد تکراری حتی لغات  وکلمات تکراری وبی معنی اجتناب شود . سعی شود حتی المقدور به سوالاتی که ممکن است برای مخاطب پیش آید پاسخ داده شود.از جملات کوتاه استفاده شود.مستند و مستدل مطلب نوشته شود.

گزارش بیطرفانه نوشته شود.یعنی حب وبغض نویسنده گزارش در متن لحاظ نگردد که شائبه طرفداری از موضوعی خاص در ذهن خواننده متبادر نماید.

اصول گزارش نویسی

و:نتیجه گیری
در این بخش یک نتیجه گیری کلی،مستند به محتوای گزارش انجام و ارائه شود.بدیهی ست نتیجه گیری انتهای گزارش در کیفیت کار ما بسیار مهم و در تعیین نظر خواننده موثرخواهد بود.

به لحاظ اهمیت موضوع،مجددا تاکید میگردد که تاثیر گذاری هر چه بهتر گزارش بر ذهن خواننده، مستلزم رعایت نکات دستوری(املا و انشای مناسب وبدون غلط)،شفاف گویی و اجتناب از کلی گویی و کِش ندادن موضوعات است، چرا که در این صورت ، خستگی خواننده گزارش را به همراه دارد.

نیز گزارش آنقدر باید سلیس و روان باشد ودر جاهایی از ظرایف ادبیات و احساسات و مقوله های مشابه بهره بگیرد که بعنوان ویترین اثر،همواره مخاطب را جذب و تا پایان مطالعه گزارش،همراه خود نگهداشته و تا آخرین سطر او را بدنبال خود بکشد.

اهمیت گزارش نویسی های کوهنوردی وطبیعت گردی

این مطلب برای ما که بدنبال راهی جهت نگارش گزارش فعالیتهای ورزشی و منحصرا کوهنوردی هستیم از آنجا اهمیت دارد که همواره شاهدیم،بیشمار کوهنوردان به قلل مختلف کشورمان و دنیا با صرف هزینه های بالا و پذیرش ریسک خطر و تحمل مرارتهای دیگر صعود میکنند ولی دریغ از یک خط گزارش،بطوریکه دیگران از آن تجارب سوده برده تابرای طی برنامه های مشابه متحمل هزینه مالی و جانی کمتری گردند.

ویژگی های یک گزارش مناسب کوهنوردی

تهیه یک گزارش خوب کوهنوردی سه مرحله دارد:

الف:قبل از صعود شامل بررسی و پیدا کردن یافته ها و اطلاعات از گزارشات صعودهای قبلی دیگر افراد و گروهها(در صورت وجود) ونیز بررسی اطلاعات عمومی قله و مسیرهای دسترسی و…

اصول گزارش نویسی

ب:زمان صعود و یاداشت برداری از ویژگی های مسیر،جلوه های ویژه، و…که بعدها این اطلاعات در زمینه اصلاح و تکمیل اطلاعات بند الف کمک میکند.

ج:مرحله بعداز صعود.این بخش منحصر میگردد به جمع بندی اطلاعات بند الف و ب ونهایتا تهیه گزارش نهایی

موارد مهم در تهیه یک گزارش کوهنوردی

1-معرفی مختصر ومفید کوه شامل مکان جغرافیایی،نزدیکترین شهر به قله و ارتفاع شهر از سطح دریا ، ارتفاع قله از سطح دریا و طول و عرض جغرافیایی آن،معرفی مختصر مسیرهای دسترسی و صعود ،معرفی اختصاصی مسیر صعود،معرفی رودخانه ها وپلها، آبشارهای مسیر،معرفی مسیرهای سیل گیر و بهمن گیر.

همچنین در صورت لزوم تا اندازه ایی از فرهنگ محل و ویژ گیهای دیگر شامل گونه های گیاهی،جانوری و…

نیز وسایل نقلیه موجود جهت انتقال کوهنوردان به شهر و نیز پای کار،توصیف چشم انداز مسیر و معرفی قلل اطراف همراه با عکسها و در صورت لزوم کلیپ.

اصول گزارش نویسی

همچنین توصیف شرایط آب وهوایی منطقه،وضعیت چشمه ها و آبدهی آنها در فصول مختلف سال،معرفی آثار باستانی منطقه ،معرفی مناطق حاوی سنگواره ها و فسیلها ،معرفی جانپناهها وپناهگاههاومکانهای مستعد نصب چادر و چشمه ها و موارد مشابه دیگر.

2-تاریح وساعت حرکت،تعداد نفرات همراه ،معرفی سرپرست،راهنما،مربی ودر صورت لزوم بقیه عوامل اجرایی،مدت زمان صعود،ساعت ورود به قله ،مدت زمان حضور روی قله،مدت زمان فرود.نیز شرایط آب و هوایی قله در لحظه حضور،ساعت فرود ،وضعیت هوای در روز صعود،شرحی مختصر از برنامه های فرهنگی و آموزشی اجرا شده  و…

3-شناسایی آسیب های مسیر شامل آسیبهای زیست محیطی ،وضعیت زباله ،تخریب جنگل ،ساخت وسازهای بی رویه و…

4-توصیه های لازم به کوهنوردان جهت جلوگیری از بروز مواردی که بعنوان کمبودها و نقص برنامه شناخته شده است که البته این موضوع اختیاری ست.

اصول گزارش نویسی

در مجموع باید گفت که یک گزارش کوهنوردی جامع و مطلوب و خوب اگر بصورت اصولی نوشته شود باید قادر باشد حتی افرادی که آشنایی با کوه ندارند و کوهنورد نیستند را به کوه آشنا کند.خواننده حس کند خودش یکی از کوهنوردان همان برنامه است. صحنه های گزارش را از نزدیک حس کرده و لمس نموده است.

پارس گیلدا

اصول گزارش نویسی

مطالب بیشتر