موازنه:
چنانچه زاد و ولد انسان بيش از ذخيره غذايي او باشد ،طبيعت براي برقراري موازنه سه عامل دارد:قحطي،بيماري وجنگ.تامس مالتوس در اثر معروفش يعني رساله جمعيت ، توضيح ميدهدكه اگر هر از چندي اين عوامل در كار نباشد ، ضريب مواليد چنان بر ضريب متوفيات پيشي ميگيرد.بطوریکه وفور دهانهاي گرسنه هر گونه ازدياد توليد محصولات غذايي رابي اثر خواهد گذاشت.
مالتوس با آنكه مردي روحاني و نيتي خير داشت يادآور شد كه گردآوري اعانه براي مستمندان يا فراهم كردن مايحتاج ايشان سبب تشويق آنان به ازدواجهاي زودرس وبچه دار شدن بيحساب است واين ، مشكل را مشكلتر ميكند.
وي در چاپ دوم همان رساله توصيه به جلوگيري از بچه دارشدن جهت كنترل جمعيت ميكند.اما چون به پذيرفته شدن اين توصيه قدوسي اميدي ندارد ،پيشبيني ميكند كه دراينده نيز همچون گذشته موازنه ميان آكل(نان آور به مفهوم عام آن)وماكول(نان خور بازهم به مفهوم عام آن) عوامل قحطي وبيماري وجنگ را برقرار ميكند.
.
.
.
ويل دورانت… درسهاي تاريخ- ترجمه احمد بطحايي
انتظار میرفت همزمان با پیشرفت تکنولوژی مخصوصا در دو قرن اخیر و افزایش بهره وری زمینهای کشاورزی و اکتشاف منابع جدید و….مشکل گرسنگی بخش عظیمی از جامعه انسانی حل وسطح بهداشت عمومی و رفاه برای همگان در حد مطلوبی ارتقا یابد.ولی گویا استثمار نو وتوزیع نا عادلانه ثروت کماکان دررا بر همان پاشنه نگهداشته وبرغم تحولات شگرفی که در عرصه های گوناگون در جهان اتفاق افتاده همچنان نیمی از مردمان جهان و شاید بیشر اسیر فقرند.
موازنه